Badania pokazały, jak borowiec olbrzymi poluje na ptaki

10 października 2025, 09:05

Każdego roku miliony ptaków śpiewających migrują między zimowiskami a miejscami rozrodu. Wiele gatunków leci nocą, by uniknąć drapieżników. To jednak nie zapewnia im bezpieczeństwa. Na ptaki poluje największy europejski nietoperz borowiec olbrzymi (Nyctalus lasiopterus). Po kilkudziesięciu latach udało się rozwiązać zagadkę tych polowań, a naukowcy zobaczyli coś, co wprawiło ich w najwyższe zdumienie.



Zmarła Jane Goodall, uczona, która pokazała nam właściwe miejsce w świecie zwierząt

2 października 2025, 11:59

Czternastego lipca 1960 roku Jane Goodall wysiadła z łodzi u wybrzeży Jeziora Tanganika w Tanzanii, w miejscu, gdzie obecnie znajduje się Park Narodowy Gombe. Tego dnia 26-letnia była kelnerka i sekretarka rozpoczęła niezwykłą podróż, która zrewolucjonizowała naukę, nasze rozumienie zwierząt i własnego miejsca w świecie przyrody.


Roślina naśladuje ranną mrówkę, by przyciągnąć kleptopasożytnicze muchówki

29 września 2025, 09:59

Nauka odkrywa coraz więcej fascynujących tajemnic świata przyrody. Jedną z największych są interakcje pomiędzy roślinami a zwierzętami. Niedawno dowiedzieliśmy się, że rośliny słyszą zapylaczy i odpowiednio modyfikują swoje zachowanie, a następnie badacze poinformowali, że i owady reagują na dźwięki wydawane przez rośliny. Teraz Ko Mochizuki z Ogrodu Botanicznego Universytetu Tokijskiego odkrył pierwszy przypadek rośliny, która wydziela zapach naśladujący... ranną mrówkę, by przyciągnąć zapylacze.


A jednak migracja? Dane genetyczne wskazują, że Słowianie przybyli na ziemie polskie w VI w.

4 września 2025, 10:07

Od VI wieku w źródłach pisanych zaczynają pojawiać się informacje o Słowianach zasiedlających ziemie od Łaby po Wołgę i od Bałtyku po Bałkany. Badania archeologiczne pokazują, że w tym czasie doszło do zmiany kultury materialnej. Proces ten jest słabo udokumentowany i zbadany, zarówno z powodu niejednoznaczności źródeł, braku zapisków pozostawionych przez samych Słowian, kwestii ideologicznych, jak i z powodu niewielkiej ilości materiału archeologicznego. Dlatego wśród specjalistów trwają spory, czy była to masowa migracja, podbój dokonany przez wojowników czy stopniowa slawizacja wcześniej istniejącej populacji.


Średnia spodziewana długość życia rośnie znacznie wolniej niż 100 lat temu

29 sierpnia 2025, 08:34

Jeśli trend dla obecnych pokoleń byłby taki, jak w pierwszej połowie XX wieku, to osoba urodzona w latach 80. mogłaby spodziewać się, że dożyje 100 lat, mówi José Andrade z Instytutu Badań nad Demografią im. Maxa Plancka. W pierwszej połowie XX wieku wzrost spodziewanej długości życia był imponujący. Dla osoby urodzonej w 1900 roku było to 62 lata, dla urodzonej w roku 1938 – 80 lat.


Mikrobiom kształtuje mózg. Metoda porodu i antybiotyki mogą wpływać na rozwój mózgu dziecka

19 sierpnia 2025, 15:34

Nikogo chyba nie trzeba przekonywać, jak ważny jest mikrobiom dla naszego zdrowia. A raczej mikrobiomy, bo w coraz większym stopniu odkrywamy znaczenie wszystkich mikroorganizmów występujących wewnątrz i na zewnątrz nas. Naukowcy z Michigan State University i Georgia State University poinformowali, że mikroorganizmy odgrywają ważną rolę we wczesnym rozwoju mózgu, szczególnie obszarów odpowiedzialnych za kontrolę stresu, zachowań społecznych i podstawowych funkcji organizmu. A skoro tak, to rodzi się podejrzenie, że współczesne techniki porodu, zmieniające mikrobiom matki lub wpływające na kontakt dziecka z nim, mogą wpływać na rozwój mózgu noworodka.


Gorylice jak ludzie: znajomości odgrywają kluczową rolę przy zmianie grup rodzinnych

11 sierpnia 2025, 12:37

Socjalizowanie się w grupie nieznajomych może być trudne. Niejednokrotnie odmawiamy pójścia na spotkanie w ludźmi, których nie znamy lub też namawiamy kogoś znajomego, by poszedł z nami. Okazuje się, że nie jest to cecha typowo ludzka. Ponad dwie dekady badań na gorylach pokazały, że samice przechodząc do innej grupy, wybierają tę, w której znajdują się znane im wcześniej gorylice.


Nowe badania podważają teorię o początkach nierówności w Europie

7 sierpnia 2025, 10:52

Globalne nierówności, poziom dystrybucji dóbr i akumulacji kapitału, są częstym przedmiotem dyskusji. Wiele dziedzin nauki zajmuje się badaniem historii powstawania hierarchii i nierówności w ludzkich społecznościach. Szeroko obecnie akceptowana teoria mówi, że pojawienie się rolnictwa i związanego z tym osiadłego trybu życia było zapowiedzią nieuniknionych nierówności. A do ich powstania w szczególności przyczyniło się wynalezienie radła, które umożliwiało akumulację kapitału i przekazywanie go kolejnym pokoleniom.


Średniowieczna zguba z zamku Kolno

22 lipca 2025, 07:30

Średniowieczną biżuterię archeolodzy zwykle znajdują w grobach lub w celowo ukrytych skarbach. Ten jednak klejnot – kaszta z ametystem – został odnaleziony w bardzo nietypowym miejscu, w osadach zamkowej fosy, pomiędzy szczątkami mostu. Datowanie wskazuje, że trafił tam między początkiem XIV wieku, a zniszczeniem zamku w 1443 roku.


Dźwiękowa komunikacja między roślinami a zwierzętami

17 lipca 2025, 08:05

Ćmy decydują o tym, gdzie złożyć jaja na podstawie... dźwięków wydawanych przez rośliny – donoszą naukowcy z Uniwersytetu w Tel Awiwie. Okazuje się zatem, że nie tylko rośliny modyfikują swoje zachowanie, odbierając dźwięki wydawane przez owady – o czym pisaliśmy niedawno – ale również zwierzęta reagują na dźwięki wydawane przez rośliny. I podejmują na tej podstawie jedne z najważniejszych decyzji w ich życiu.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy